Blogopmaak

Kinderen schrijven hun eigen verhaal📝📚

Arlette Honkoop

Een verhaal schrijven.....

Iedere dag vertelt iedereen een verhaal. De ene keer is je verhaal wat korter, de andere keer wat langer, maar......we vertellen allemaal een verhaal😊

Met elkaar praten, is al jouw verhaal vertellen. Je vertelt, zonder dat er wordt gelet op je verhaallijn, de interpunctie en meer. Je hoeft niet echt na te denken over wat je vertelt.

Verhalen zijn een van de meest fundamentele manieren waarop we communiceren. Kinderen leren d.m.v. verhalen een kritisch perspectief te ontwikkelen over hoe ze sociale actie kunnen ondernemen.

Verhalen helpen kinderen empathie te ontwikkelen en fantasierijk en divergerend denken te ontwikkelen.

Op het moment echter dat er een schrijfopdracht gegeven wordt, bijv. je gaat een verhaal schrijven over..., schieten kinderen in de 'stress'; "Ja, maar,......"

Er wordt specifiek iets aan ze gevraagd om over te vertellen en dit ook nog eens op te schrijven.

Verschillende handelingen dus, die zich richten op verschillende ontwikkel- en denkprocessen.
Dit 'stress'-gedrag merk ik ook in de klas als kinderen een schrijfopdracht krijgen.
Merendeel zorg ik dat een schrijfopdracht in deelstappen wordt aangeboden. Iedere stap bespreek ik met de kinderen, zodat ná deze stappen een verhaal schrijven beter lukt.
Ik schrijf a.h.w. samen met de kinderen en ik merk dat dit de kinderen op weg helpt naar hun eigen verhaal.
📝De stappen die ik behandel, zijn de volgende:
Stap 1: het onderwerp kiezen (soms is er geen keuze, maar veelal buig ik de opdracht van de taalmethode om, of ik verander het onderwerp😉).
Stap 2: wat weten we met z'n allen over het onderwerp - woordspin op het bord
Stap 3: wat voor soort verhaal wordt het? Een gedichtje/ versje, een nieuwsbericht(je), een fantasieverhaal, een spannend verhaal, waar gebeurd,....
Stap 4: kenmerken die horen bij stap 3; komen op het bord te staan.
Een begin van een nieuwsbericht is anders dan bijv. een waargebeurd verhaal. Hoe begin je? Ik bespreek voorbeelden met de kinderen.
Stap 5: kinderen maken hun eigen woordspin en kunnen daarbij kijken naar woorden die klassikaal zijn gegeven

Stap 6: kinderen schrijven op welke woorden ze willen gebruiken bij de inleiding, kern en het slot. Tuurlijk mogen er woorden hetzelfde zijn én er mogen er nog meer bedacht worden.

Stap 7: een inleiding, kern en slot wordt op klad gezet.
Deze begrippen en handelingen zijn eerder al besproken vanuit de methode. Veelal bespreek ik ze nogmaals.

Er blijven echter altijd kinderen die absoluut niet weten hoe iets op papier te zetten. Dit kan te maken hebben met de mate van fantasie, zinsbouw, taalkennis, woordenschat of het zelfbeeld (ik kan dit toch niet).

Schrijven van een eigen verhaal bevorderen

Zorg voor een rijke (leer)omgeving

Als kinderen opgroeien in een rijke (leer-)omgeving, zullen ze eerder komen tot schrijven.
Een vb. kan zijn dat je een schrijvershoekje maakt. Hier ligt allerlei schrijfpapier, enveloppen, kaarten, notitieblokjes, potloden, allerlei soorten pennen, stempeltjes,... Als het materiaal voorhanden ligt, zullen kinderen gemakkelijker aan het schrijven gaan. Het materiaal ligt immers al klaar👍


Een thematafel/ themahoek/ projecten

Een thema kan komen uit een taalmethode, het kan een project zijn; alles is hierbij mogelijk.
Vb. Bij de methode 'Jong Ondernemers' is er een project om samen met de kinderen een eiland te bouwen.
Wat is er allemaal op het eiland? Hoe wil je mensen naar je eiland laten komen?

De kinderen kunnen o.a. aan de slag met het maken van posters/flyers.

Een ander thema/ project zou 'ziek of gezond' kunnen zijn.
Als je ziek bent, ga je naar een dokter toe. Die onderzoekt je en kijkt wat er met je aan de hand is.
Misschien wordt er wel een recept uitgeschreven.  Wat staat erop?


Verhalen schrijven en (laten voorlezen

Een verhaal dat door een kind zelf geschreven is, is natuurlijk leuk om aan anderen te laten zien/ voor te lezen.
De keuze om het voor te lezen, laat ik altijd bij het kind zelf.
Soms maak ik van alle verhalen van de kinderen een 'verhalenboek'. Dit leg ik op een centrale en zichtbare plek in de klas, zodat de kinderen tussendoor de mogelijkheid krijgen om hierin te lezen en/of hier zelf inspiratie uit te halen.


Voorbereiding

De voorbereiding is het halve werk, maar zeer zeker belangrijk. Op het moment dat er een schrijfopdracht 'op komst' is, ga ik van tevoren op zoek naar allerlei manieren voor een schrijfopdracht. Staat er in de methode dat het een verhaal moet zijn, maar ik vind bijv. een 'Elfje' beter passen bij het thema/ onderwerp/ project, dan kies ik daarvoor.

Hierbij wordt rekening gehouden met de betekenis van de schrijfopdracht voor de kinderen.


Schrijfideetjes

🎈Een verhaal schrijven n.a.v. hulpmiddelen; dobbelstenen, kaartjes, etc.

🎈Verdeel de groep in drieën. Iedere groep (1,2 en 3) krijgt een onderdeel van het te schrijven verhaal.
Groep 1 bijv. over wie speelt de hoofdrol
Groep 2. wat gebeurt er?

Groep 3 waar speelt het verhaal zich af.

Van tevoren eerst met de groep bespreken of je rondom een thema werkt, rondom het onderwerp van geschiedenis misschien,.....
🎈 Een verhaal schrijven n.a.v. een foto.
Eerst foto bespreken. Wat zie je? Wat gebeurt er of wat denk je dat er gebeurt? Wat voor gevoel geeft de foto jou; vrolijk, droevig,....? Hoe komt dit? Waar denk je aan al je deze foto ziet? woordwolk bij foto- zelf een verhaal.
🎈 verhaal voorlezen (kort). Met de knd bespreken wat de inleiding is, de kern en het slot van het verhaal. Hoe merk je dat het in de tekst gaat om inleiding, kern en slot?
🎈interview; eerst met vaste vragen voor iedereen. Dan klassikaal vragen bedenken. Vervolgens in 2-tallen. Daarna alleen.
🎈 script schrijven en er vervolgens een vlog van maken
🎈verhaal integreren met de zaakvakken. Vb. geschiedenis. Als je het hebt over Karel de Grote. Wie was hij nu werkelijk? Hoe zag zijn dag eruit? Wat deed hij en met welke reden?
Wat zou je hem vragen bij een interview? Hoe zou een nieuwsbericht over hem eruit hebben gezien? Of....als hij een dag uit zijn dagboek zou beschrijven, waar schreef hij over?

Alle taal- en spellingaspecten komen terug in het zelf schrijven van verhalen; het is een effectieve manier om de taalvaardigheid te vergroten. Zeker als dit geïntegreerd wordt in de zaakvakken. Leren in samenhang én effectieve integratie van spelling en woordenschat.

🎈 een creatieve schrijfopdracht. Kinderen een verhaal laten schrijven waarbij ze hun fantasie mogen gebruiken. Het is dan de bedoeling dat je daarbij niet let op spelling en grammatica.
Vertel aan de kinderen dat ze het niet fout kunnen doen en dat ze alles mogen opschrijven wat ze willen.
Leren in samenhang én effe ctieve integratie van spelling en woordenschat.
🎈 kinderen maken een tekening van hun eigen gezicht met daaromheen allemaal woorden die henzelf omschrijven, zoals: hobby’s, sport, leeftijd, enz. Vervolgens laat je elke tekening zien aan de klas en dan mogen de kinderen raden wie wie is.

🎈 jij geeft een begin van een verhaal en de kinderen mogen het dan verder afmaken.
🎈 met de hele groep een verhaal bedenken. Het ene kind begint met een eerste zin, het kind daarnaast met de volgende, etc.  Geef de kinderen hierbij wel de tijd om de zinnen op te schrijven, of schrijf ze zelf op het bord.
Als je een grote groep hebt (in de meeste gevallen zo😉), dan kun je ook namen van kinderen noemen die de volgende zin bedenken.
🎈kinderen schrijven een dagboek uit de toekomst. Dit is vooral geschikt voor de kinderen in de bovenbouw, omdat ze iets moeten schrijven dat in de toekomst gebeurt, maar waarbij ze de verleden tijd in schrijfstijl moeten gebruiken.
Als ze dit heel moeilijk vinden, kun je ze deelopdrachtjes geven (beschrijf je huisdier, werk, gezin) maar let erop dat je ze niet te erg gaat sturen. Het is de bedoeling dat ze het gevoel krijgen dat ze het zelf hebben bedacht: dat maakt ze trots op hun eigen werk en stimuleert ze om dit vaker te doen.
🎈 laat kinderen opschrijven wat ze jou graag willen vertellen. I.p.v. vertellen, schrijven ze het op papier.
🎈 kinderen laten schrijven over dat waar ze het meeste van houden (vader, moeder, huisdier,....) en dit laten beschrijven waarom.
🎈 een verhaal laten schrijven over een 'game'. Hoe ziet dit eruit? Wat zijn de mogelijkheden? Er ook een ontwerp van laten maken. Bij deze schrijfopdracht kun je ze evt. in groepjes samen laten werken.


Een verhaal schrijven volgens De Verhalenberg.

Heb jij ook moeite om je leerlingen een boeiend verhaal te laten schrijven?
De één komt niet op gang en de ander weet niet te stoppen. En vervolgens zit jij na afloop weer te staren naar die stapel nakijkwerk. Het nakijken van een stelopdracht is een hele opgaaf. Tuurlijk, één ellenlang verhaal lukt nog wel. Twee ook nog wel. Maar na drie? Of vier? Hoe zorg je toch dat die leerlingen een mooi verhaal schrijven? De oplossing is
de verhalenberg.

Een bekend begrip in het Engelstalige onderwijs: de story mountain.
Leer kinderen verhalen schrijven volgens de opbouw van begin-midden-eind. Een handige manier om je stelopdrachten vorm te geven en leerlingen ook daadwerkelijk creatief te leren schrijven. In plaats van een weinig inspirerende opdracht uit de methode, of als tijdvuller.
Als instructie voor het schrijven van een verhaal gebruik je de volgende stappen:

  • Vertel in een paar zinnen wat er in je verhaal gaat gebeuren per stap op de berg.
  • Schrijf vervolgens iets over je hoofdpersonen.
  • Beschrijf in één alinea het gehele verhaal; een voorbeeld “Johan wint op een dag de loterij, besluit een tropisch eiland te kopen maar komt tot de ontdekking dat geld niet gelukkig maakt als hij al z’n vrienden kwijt raakt.”
  • Van deze zin, worden weer aparte stukjes geschreven. De zin wordt verdeeld in aparte alinea's (inleiding, kern, slot).
  • Van iedere aparte alinea wordt een lange zin gemaakt.. De kinderen beschikken zo over een overzicht wat er in hun verhaal allemaal gaat gebeuren.
  • Schrijf nu je eerste schets van je verhaal.
  • Check met de verhalenberg of er een goede opbouw in het verhaal zit.
    Hussel de volgorde van het verhaal door elkaar tot het klopt.

De verhalenberg helpt kinderen met de bekende problemen van creatief schrijven: het kind dat niet op gang komt, niet weet waarover te schrijven, of het kind dat weinig variatie of fantasie weet te gebruiken.
Door kinderen te helpen met het structureren voordat ze aan hun verhaal beginnen, kun je hier inhoudelijk op coachen en ze in een nieuwe richting duwen; één van creativiteit en één van inhoud. Zodat kinderen een verhaal schrijven waar ze trots op kunnen zijn.


De Verhalenverteller vertelt - met formats om verhalen te schrijven, uitleg voor de begeleider/ leerkracht


🎈Links naar sites voor meer tips en informatie:
Zwijssen - hoe leer je kinderen om verhalen te vertellen in de klas
Squla - weg met de frustraties. 7 tips om een verhaal te schrijven
Typisch Fem - schrijftips voor kinderen

Taalvisualisatie - Schrijven kan iedereen, maar niet vanzelf

Ik zou het erg leuk vinden om feedback van je te krijgen. Zou je jouw bevindingen (recensie) dan alsjeblieft willen posten? Anderen lezen deze recensies ook en hoe meer bevindingen, opmerkingen, hoe meer ideeën je een ander geeft.                                                                                                                                       Alvast ontzettend bedankt voor je reply🎈🥰
door Arlette Honkoop 07 jan., 2024
Gevoelens & Emoties
Moeten in het onderwijs
door Arlette Honkoop 07 jan., 2024
Er moet heel veel in het onderwijs. Werkdruk is hoog. Uitval van leerkrachten tot zelfs een burn-out.Laat het onderwijs weer worden waarvoor destijds is gekozen; gewoon weer lesgeven aan kinderen😍 Alles wa t 'extra' is onder de loep nemen en er kritisch naar kijken; móet het ook echt!?
door Arlette Honkoop 07 jan., 2024
Het boek ‘Ontdek je Breinkrachten met Effi en Furon’ geeft je herkenbare, verschillende verhalen om voor te lezen. In ieder verhaal staat een Breinkracht (executieve functie) centraal. De Breinhelden Effi en Furon belanden in herkenbare situaties waarin ze een bepaalde Breinkracht nodig hebben. Deze leuke en zeer herkenbare verhalen vormen een herkenbaar uitgangspunt om met kinderen over een Breinkracht te praten; wat is het en wanneer zet je deze kracht in?
door Arlette Honkoop 15 okt., 2023
Een puzzel gebruiken voor een dictee, woordmap, taal, rekenen, (begrijpend) lezen,...🧩
door Arlette Honkoop 04 sep., 2023
To the loo 😀
door Arlette Honkoop 21 aug., 2023
Een leuke kraam, of een gezellig theater?Met deze combinatie kun je alle kanten op in je groep.
door Arlette Honkoop 10 mei, 2023
Feedback is fantastisch - boekentip👍🏻
door Arlette Honkoop 06 apr., 2023
Boekentip 👍🏻📚 - Het jongetje dat niet stil kon zitten
door Arlette Honkoop 12 feb., 2023
Het automatiseringsproces van lezen 
door Arlette Honkoop 11 feb., 2023
De ontdekking van een onbekend continent Samengesteld en ingeleid door Noah J. Stern “De aardbol leek in alle windrichtingen doorkruist en minutieus in kaart gebracht. Maar er bleek iets over het hoofd te zijn gezien, iets aan de atlassen te zijn ontsnapt. Een heel continent nog wel: Terra Ultima.” En wat voor een continent: het is kolossaal en volstrekt uniek. De natuur kon er haar gang gaan zonder ingrijpen van de mens." Ontdekkingsreiziger Raoul Deleo vond Terra Ultima na een jarenlange zoektocht. Met kleurrijke, gedetailleerde tekeningen doet hij verslag van zijn expedities en van de wonderbaarlijke dieren, planten en landschappen die hij er aantrof. Terra Ultima zorgde al voor opwinding binnen de wetenschap. Maar nu kan iedereen kennismaken met het onbekende werelddeel. Speciaal voor dit boek kreeg Noah J. Stern, collega-ontdekkingsreiziger en bioloog, toegang tot het archief van Deleo. Hij maakte een representatieve selectie van prenten en aantekeningen, zodat iedereen zich een beeld van dit fascinerende, nieuwe werelddeel kan vormen. Winnaar Woutertje Pieterse Prijs 2022.
Meer blogs
Share by: